Frieda Matthys, Annelien Bronckaerts, Cleo L. Crunelle
ADHD is a highly comorbid disorder in patients with substance use disorders (SUD). This comorbid patient population is, however, often undertreated. Diagnosing ADHD in patients with SUD is not easy due to the large overlap of the ADHD characteristics with symptoms of intoxication and withdrawal.
These patients often disappear prematurely from the treatment services, on the one hand because their untreated ADHD symptoms make it more difficult to follow the therapy, on the other hand because the treatment programs do not take their limitations into account.
Caregivers expressed a great need for concrete tools to work with this patients. Therefore, "Managing ADHD in the presence of substance use disorders" consists of a theoretical and a practical part. The different aspects of the treatment are described from various therapeutic perspectives, and elaborated in ten modules with downloadable worksheets.
"This concise book addresses an important need; namely how to best diagnose and treat ADHD individuals with a comorbid substance use disorder. By providing the relevant clinical approaches under each of the problem headings, the learner better understands how to apply these clinical approaches appropriately. This is a practical and insightful book that I highly recommend to both novice and experienced clinicians alike." Frances R. Levin, MD, Columbia University Medical Center/ New York State Psychiatric Institute
"This is the first publication in which the existing clinical knowledge and our scientific knowledge is summarized and integrated in a handsome format that will make it much easier for clinicians to provide scientifically based and clinically informed diagnosis and treatment for SUD patients with a comorbid diagnosis of adult ADHD. In addition, this book can be used by patients in the context of psycho-education and as a shared decision making aid." Wim van den Brink, MD PhD, Professor of Psychiatry and Addiction, Academic Medical Centre, University of Amsterdam, President of the International Collaboration of ADHD and Substance Abuse (ICASA)
Frieda Matthys, MD, PhD, psychiatrist, is head of department at UZ Brussel and professor psychiatry at VUB. She was the president of the Association for Alcohol and other Drug problems and of the Flemish association of psychiatry.
Annelien Bronckaerts, psychologist, is associated with the EVO - Expertise Center for Developmental Disorders at UZ Brussel.
Cleo L. Crunelle, PhD, is a post-doctoral researcher at the department of psychiatry at UZ Brussel.
Uitgeverij Gompel-Scavina
Frieda Matthys, Annelien Bronckaerts, Cleo L. Crunelle
ADHD komt veel voor bij mensen met een probleem in het gebruik van alcohol of andere drugs. Toch wordt de diagnose vaak niet gesteld en de stoornis daarom niet behandeld. Deze cliënten verdwijnen dan ook vroegtijdig uit de hulpverlening, enerzijds omdat hun onbehandelde ADHD-symptomen het volgen van de therapie bemoeilijken, anderzijds omdat de behandelprogramma’s geen rekening houden met hun beperkingen.
Het stellen van de diagnose is ook niet eenvoudig door de grote overlap van de ADHD-kenmerken met symptomen van intoxicatie en ontwenning. Omdat veel aspecten niet wetenschappelijk onderzocht zijn, werd bij het ontwikkelen van een richtlijn voor diagnose en behandeling een beroep gedaan op experten uit het werkveld. Bij de hulpverleners bleek er ook een grote behoefte te bestaan aan concrete handvatten om met deze cliëntengroep te werken. Daarom bestaat “Omgaan met ADHD bij verslaving” uit een theoretisch en een praktisch deel. Vanuit diverse therapeutische invalshoeken worden de verschillende aspecten van de behandeling beschreven en in tien modules uitgewerkt.
ADHD and SUD: from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Universiteit Antwerpen, 2014 Thesis Universiteit Antwerpen ISBN: 9789057284625, D/2014/12.293/24
“Hulpverlening bij problematisch alcoholgebruik”, redactie Stan Ansoms, Joris Casselman, Frieda Matthys & Geert Verstuyf, uitgeverij Garant, Antwerpen- Apeldoorn, 2004, ISBN: 9789044115581
Leven met een verslaafde
Meer en meer mensen krijgen in hun familie of directe omgeving te maken met misbruik van alcohol of andere drugs. Met alcohol hebben wij in onze cultuur min of meer leren omgaan, met problemen door alcohol echter helemaal niet. En wanneer iemands zoon of dochter, of partner in contact blijkt geweest te zijn met één van de illegale drugs, slaat vaak de paniek toe. Gruwelijke beelden van lichamelijk, psychisch en sociaal verval, van geweld en criminaliteit worden er onmiddellijk mee geassocieerd. Redelijk, laat staan efficiënt reageren, wordt dan wel heel moeilijk.
Dit boekje is bedoeld voor iedereen die problemen door misbruik van alcohol, geneesmiddelen of illegale drugs van dichtbij meemaakt, of vreest mee te maken. Dit kan zowel in de thuis- als in de schoolsituatie zijn, de werk- of vrijetijdssfeer.
In het eerste hoofdstuk wordt ingegaan op de situatie van de partner, op de invloed van de verslaving op de relatie en van de relatie op de verslaving. Is de partner wel zo machteloos als hij/zij zich voelt ? Moet men drastisch reageren of juist geduldig zijn ? Moet men controleren of juist niet ? Is relatietherapie zinnig of nodig ?
In het tweede hoofdstuk wordt de situatie belicht vanuit het standpunt van de kinderen. De gezondheidsrisico’s en de mogelijke effecten op hun ontwikkeling worden hier besproken. Trouwen dochters van alcoholisten op hun beurt met een zware drinker ? Kan men aan iemand die ooit drugs gebruikt heeft nog wel de zorg voor kinderen toevertrouwen ? Welke therapeutische mogelijkheden kunnen geboden worden ?
Het derde hoofdstuk behandelt de jongere die in contact komt met alcohol en andere drugs. Zijn beweegredenen worden bekeken, evenals de risicofactoren om tot probleemgebruik of verslaving te komen. Daarbij wordt ingegaan op wat ouders kunnen doen in de verschillende stadia en op de opvang- en hulpverleningsmogelijkheden die bestaan.
In het vierde en vijfde hoofdstuk wordt het probleem bekeken zoals het zich kan voordoen in een school- of werksituatie, vanuit het standpunt van de leidinggevende. Is schorsen of buitengooien de beste of enige oplossing ? Moet en kan men controleren ? Kan men iemand verplichten om zich te laten behandelen ? Wat is de taak van de schoolarts of de bedrijfsge-neeskundige dienst hierbij ?
De bijlagen tenslotte bevatten een overzicht van de meest voorkomende drugs in België met hun werking en een lijst met « Streetnames » om het de lezer in gesprekken met jongeren gemakkelijker te maken. Aan het einde volgen nog een aantal adressen waar men voor hulp of meer informatie terecht kan.
“Leven met een verslaafde” , uitgeverij Garant, Leuven/Apeldoorn, juni 2000. ISBN: 9053509674, 9789053509678
Psychiater / psychotherapeut